Michaël, beschermheilige van Zwolle

De glazen engel van Zwolle

Ik heb kennisgemaakt met de engel van Zwolle. Het is een glazen beeld van de aartsengel Michaël, de beschermheilige van Zwolle.

De Grote Kerk in het centrum is aan Michaël gewijd. Ik begreep die keuze eerst niet, omdat Michaëlskerken meestal bovenop een berg of rots staan…

En toen leerde ik dit:

De naam Zwolle is een verbastering van het Germaanse woord suolle.
Een suolle is een heuvel of verhoging, die ver genoeg boven het moerasland uitsteekt, om de plek met droge voeten te kunnen bewonen.

Waarom staan Michaëlskerken meestal bovenop een rots of berg?

Dat heeft te maken met de symboliek en de energieën die Michaël vertegenwoordigt. Michaël is de engel met de lans en de draak.

De lans is de Axis Mundi, de wereldas die hemel en aarde met elkaar verbindt. Dit vertikale aspect verbindt geest met materie.

De draak is het horizontale aspect: de levenskracht.

Het doden van de draak met de lans is een scheppingsdaad, een creatie. De levenskracht wordt hierdoor in tijd en ruimte gefixeerd. En op dit punt ontstaat de omphalus. Het centrum van waaruit we ons oriënteren en verder bewegen.

Kerken bovenop bergen of rotsen zijn meestal aan Michaël gewijd, omdat deze plek dichterbij de hemel is. Zijn lans kan dus makkelijker in de hemel reiken.

Het soort berg is vaak een zogenaamde ‘drakenrug’. Dat betekent dat de berg aan een kant stijl is en aan een kant flauw omhoog gaat. De flauw oplopende kant heet dan de drakenrug. De Tor van Glastonbury staat op een perfecte drakenrug. De Tor is ook gewijd aan Michaël.

En de energie die op zo’n bergvorm loopt, heeft een herkenbare specifieke kwaliteit. Let er maar eens op.

Deze specifieke kwaliteit was overigens nauwelijks meer vindbaar in de Grote Kerk van Zwolle.

Voor mij voelde de kerk aan als ‘bijna volkomen ontheiligd’. Ik kon er gewoon geen andere woorden voor vinden…

Nu kom ik best regelmatig in kerken die niet meer full-time als kerk worden gebruikt, -en dat heeft natuurlijk ook zijn impact op de energie van een gebouw-, maar ik nog nergens voelde het overdekken van een oerkwaliteit zo extreem, dat het woord ‘ontheiligd’ bij mij bovendreef.

Terug naar de glazen engel

Kunstenaars zijn de aangewezen personen om de essentie van een energie weer te geven. Het zijn gevoelige mensen met een natuurlijk instinct voor sfeer, esthetiek en ‘wat past’.

Hoe bewust iemand zo’n energie dan weergeeft, of ‘gewoon’ zijn gevoel volgt, is altijd maar weer de vraag. Maar als je oplet (zeker in oude kerken), zie je vaak genoeg aanwijzingen over de plek terugkomen in de symboliek van muurschilderingen en/of het beeldhouwwerk.

Met deze glazen engel lijkt het in ieder geval de bedoeling van kunstenaar Herman Lamers, een brug te slaan tussen heden en verleden. En dat is gelukt als je het aan mij zou vragen.

Deze moderne versie van Michaël is gemaakt van glas, heeft geen zwaard, geen draak en draagt moderne kleding. Zijn blik is nogal afwezig en dwaalt over de mensen op het plein.

Alles wat hem ook maar enigszins een centrum en creativiteit zou kunnen geven, heeft hij verloren. (Of heeft ‘ie het achtergelaten?) Hij kíjkt nog niet eens op naar zijn oudere broer, bovenop de kerk.

Het is alsof hij denkt dat zijn innerlijk centrum ergens buiten zichzelf te vinden is.

Wat mij betreft, is Herman Lamers dan ook zeer goed geslaagd om de essentie van de plek weer te geven: zonder focus, verloren en ontheiligd.

Treffend voor deze tijd

Ik vind het daarnaast ook een zeer treffend beeld voor de staat van Zijn van de moderne mens.

Die voelt zich vaak groot en machtig (het beeld is 3,50 m. hoog), zet zichzelf op een voetstuk en denkt dat ‘ie daarmee transparant is. Maar in werkelijkheid voelt ‘ie zich ontworteld, zonder centrum en onzichtbaar…

Interessant detail is nog dat deze engel precies op de plek staat, waarvan men zegt dat daar vroeger de schandpaal stond…

Ga er maar eens kijken, daar in Zwolle. Ik vond het een heerlijke stad. En laat je me dan hieronder weten wat jij ervaart?

Voel jij je ook ontworteld, zonder centrum en onzichtbaar? Laat deze blogpost dan een uitnodiging zijn om de verbinding met je eigen centrum te hernieuwen. Ik help je daar graag bij met mijn online trainingen of een consult.