Gevelsteen van Sint op de Dam
Op de gevel van het ABN-Amro gebouw op de Dam in Amsterdam, prijkt een gevelsteen met de beeltenis van Sinter Claes.
Deze gevelsteen is al sinds de 17e eeuw op (ongeveer) deze plek op de Dam te vinden.
Het pand dat op deze hoek staan, worden al sinds 1564 Sinter Claes genoemd. In de 17e eeuw zou het uithangbord verwisseld zijn met de gevelsteen.
Er hoort ook nog een beeld bij deze gevelsteen. Dat beeld staat nu ín het pand i.p.v. op de gevel. Dit beeld heeft een tijdje in Hoorn gestaan als een Bonafatius.
Op deze website heeft iemand allerlei historische tekeningen, schilderingen en foto’s verzameld, waarop de gevelsteen en het beeld te zien is.
Beeltenis verwijst naar legende
De beeltenis van Sinterklaas en de drie kinderen in een tobbe, verwijst naar een legende die je kunt interpreteren als een mix van de verhalen over De Drie Dochters en het door een moeder vergeten kind, dat door Nicolaas wordt gered van verbranding door een met vuur opgestookt bad.
Dam
De naam ‘Dam’ komt van een daadwerkelijk voormalige dam, die ergens tussen 1204 en 1275 gebouwd werd in de Amstel. Later werd deze dam het centrale plein waar Amsterdam zich verder omheen vormde.
Schepen konden tot 1841 het huidige drooggelegde Damrak bevaren, en aanleggen aan de Dam om hun goederen te laden en lossen.
Kijk hier, hier en hier om te zien hoe dat er toen uitzag.
Oude Kerk
Er is een verband tussen deze gevelsteen van Sinterklaas en de Oude Kerk die midden op de wallen staat. Daar waar nu een prachtige oude kerk staat, stond in de dertiende eeuw een houten kapel met begraafplaats. Deze plek werd in 1306 door de Bisschop van Utrecht gewijd aan de heilige Sint Nicolaas.
De bouw van de stenen versie van deze Oude Kerk werd gestart in de tweede helft van de 13e eeuw. Na de Alteratie in 1578 werd deze oorspronkelijke Nicolaaskerk, een protestantse kerk.
Zo’n 100 jaar later, noemde men deze kerk in de volksmond de Oude Kerk, omdat vanaf dat moment de Nieuwe Kerk op de Dam klaar was.
De huidige Nicolaaskerk aan de Prins Hendrikkade werd pas in 1884-1887 gebouwd.
Maar wat heeft dit alles nou met de Sint op de Dam te maken?
Volgens legende heeft Sint Nicolaas krachten om stormen op zee te keren en zeelui te redden.
Daarom is Nicolaas beschermheilige van vele havensteden én zijn er in havenplaatsen kerken te vinden die aan hem gewijd zijn.
En Amsterdam is een havenstad en had dus ook een Nicolaaskerk.
De Oude Kerk staat dan wel wat verderop op de Wallen, maar het pand waarop deze Sinter Claes gevelsteen te vinden is, was ooit het laatste (of het eerste, afhankelijk van waar je staat) pand tussen haven en de wal.
En ik denk, dat dat nou precies de reden is, waarom Sinter Claes juist op déze gevel staat, en niet op een andere…
Wat denk jij?